Rewolucja technologiczna w medycynie przyspiesza i nic jej nie powstrzyma – trendy na 2024 w obszarze ochrony zdrowia

Ochrona zdrowia w Polsce od kilku lat przeżywa prawdziwą rewolucję. Pandemia Sars-CoV-2 wymusiła przyspieszoną cyfryzację, która zmieniła dostępność oraz jakość usług medycznych. Nadal jest jeszcze dużo do zrobienia, a odpowiedzią na wyzwania mają być coraz szerzej wykorzystywane nowe technologie tj. sztuczna inteligencja, IoT czy robotyka medyczna. O tym, co nas czeka w sektorze ochrony zdrowia, opowiada Innocenta Dźwierzyńska, Business Development Executive w Pionie Opieki Zdrowotnej, Asseco Poland.

Zdaniem ekspertki Asseco w tym roku nastąpi dalszy rozwój kluczowych trendów, które pojawiły się już kilka lat temu. Zmienia się jednak dostępność i sposoby wykorzystywania technologii.

„Stoimy przed szansą na wielkie przyspieszenie i to od nas – osób związanych z ochroną zdrowia – zależy, jak przełoży się to na poprawę jakości leczenia pacjentów” – dodaje.

Najważniejsze trendy IT w obszarze medycyny według Innocenty Dźwierzyńskiej:

AI, czyli rozwój nie do zatrzymania

Sztuczna inteligencja daje nam obietnicę, że w ochronie zdrowia zmieni się wszystko, począwszy od metod leczenia pacjentów, poprzez tworzenie leków, kończąc na jeszcze nieokreślonych elementach, gdyż jej potencjał wydaje się nieograniczony.

AI już dzisiaj może interpretować wyniki badań i dawać rekomendacje, które pozwolą na wybór najlepszego sposobu leczenia. W genetyce wykorzystywana jest do analizy DNA pacjentów w celu diagnozowania i leczenia chorób oraz tworzenia spersonalizowanych leków. W profilaktyce zdrowotnej umożliwia wczesne ostrzeganie i szybką interwencję. Przy prognozowaniu chorób AI może analizować dane medyczne oraz czynniki ryzyka, aby przewidzieć rozwój schorzeń. Na podstawie tych informacji można podejmować działania profilaktyczne i monitorować pacjentów, aby zapobiec powikłaniom.

Bardzo ciekawym aspektem rewolucji, która dokonuje się przy wsparciu AI, jest opieka nad osobami starszymi. Nasze społeczeństwo się starzeje, żyjemy coraz dłużej i chcemy zachować sprawność oraz aktywność zawodową, rodzinną czy społeczną. Z tej perspektywy coraz większe znaczenie będzie odgrywała możliwość monitorowania parametrów życiowych osób starszych. Oczywiście już dzisiaj mamy smartwatche, które sprawdzają tętno, czy wykonują podstawowe EKG, jednak gra toczy się o znacznie szerszą diagnostykę i analizowanie pozyskanych danych przez AI. Wyniki tych pomiarów mogłyby ostrzegać pacjenta oraz lekarza prowadzącego o ewentualnych problemach zdrowotnych.

Co więcej, AI może pomóc w optymalizacji procesów opieki zdrowotnej, tj. zarządzanie szpitalami, planowanie prac personelu medycznego oraz zarządzanie zasobami. Z pomocą algorytmów można optymalizować harmonogramy i poprawiać efektywność całego systemu.

Można śmiało powiedzieć, że sztuczna inteligencja jest siłą napędową kierunku, w jakim będzie rozwijała się ochrona zdrowia i ma przełożenie na wszystkie jej aspekty. Jednak skupianie się wyłącznie na technologii może prowadzić do zaniedbywania innych aspektów medycyny. Pomimo postępu, pacjenci wciąż potrzebują wsparcia emocjonalnego i zrozumienia. AI może być narzędziem wspomagającym, ale to ludzka wiedza, zrozumienie oraz empatia są kluczowe w procesie leczenia.

Dane zapisane w emocjach

W 2023 roku przebojem była generatywna sztuczna inteligencja tworząca teksty i obrazy na podstawie danych. Jednak to, co przykuwa moją uwagę w tym roku i czego rozwój będę obserwowała to EAI – sztuczna inteligencja emocjonalna. EAI jest w stanie rozpoznawać emocje tj. szczęście, złość, zmieszanie, smutek czy sentymentalizm nawet z delikatnych zmian w mimice twarzy i przekształcić je w dane. To bardzo ważne dla ochrony zdrowia. Rozpoznawanie nawet subtelnych różnic w nastroju, czy zachowaniu i odpowiednie reagowanie na nie przez sztuczną inteligencję, pomoże ludziom zmagającym się z chorobami psychicznymi, a także z chorobami przewlekłymi,  żyć w lepszym komforcie. Szczególnie przyczyni się do zwiększenia efektywności terapii online, dostosowując się do indywidualnych potrzeb pacjenta, może także monitorować zachowanie badanego i pomóc w diagnozowaniu zaburzeń psychicznych. Jednak pamiętajmy, że jest to jedynie wsparcie procesu terapeutycznego, rozwiązania technologiczne nie zastąpią kontaktu ze specjalistą.

Szkolenia na wyższym poziomie

Obserwujemy stały rozwój wirtualnej rzeczywistości i jej zastosowania w medycynie szczególnie przy szkoleniu personelu. Technologia ta pozwala na symulowanie przebiegu zabiegu operacyjnego czy objawów danego pacjenta, co może być pomocne w doskonaleniu procesu diagnozowania oraz sztuki chirurgicznej.

Tkanki prosto z drukarki

Druk 3D wykorzystywany jest już do tworzenia protez i implantów dentystycznych, sprzętu rehabilitacyjnego oraz medycznego, a także planowania przedoperacyjnego,. Jednak przyszłością tej technologii i ogromnym jej potencjałem jest biodruk, czyli drukowanie tkanek ludzkich, które będą mogły zastąpić naturalne organy. W obliczu stale rosnącego zapotrzebowania na przeszczepy narządów, technologie pozwalające na ich produkcję stają się jednymi z najbardziej pożądanych innowacji. Będziemy w stanie  zapewnić pacjentom nowe szanse na zdrowie i życie, eliminując długi czas oczekiwania na przeszczepy oraz ryzyko odrzutu. Bez wątpienia biodruk jest obiecującym kierunkiem rozwoju druku 3D i przyniesie rewolucję w dziedzinie medycyny.

Bezpieczeństwo odmieniane przez wszystkie przypadki

Niezwykle ważnym tematem jest zapewnienie bezpieczeństwa danych pacjentów. Obserwujemy szereg cyberataków na placówki ochrony zdrowia i próby, niestety też skuteczne, wykradzenia tych szczególnie wrażliwych informacji medycznych. Tutaj znaczącą rolę, mam nadzieję, odegra możliwość zastosowania technologii blockchain, która zapewniłaby prywatność pacjentów i ułatwiła wymianę informacji między podmiotami opieki zdrowotnej. Jednak na ten moment nie ma ona jeszcze szerokiego zastosowania w medycynie.

Technologia rewolucjonizująca medycynę to Graal naszych czasów, jednak zachodzące zmiany powinny uwzględniać społeczeństwo, w którym żyjemy. Konieczne jest zapewnienie równego dostępu do opieki medycznej opartej na AI, aby uniknąć pogłębiania nierówności zdrowotnych. Ważna jest także samoświadomość i dbanie o swoje zdrowie. Technologie mogą dostarczać informacji i wsparcia w utrzymaniu zdrowego stylu życia, ale ostateczna odpowiedzialność spoczywa na każdym z nas. Musimy być świadomi swoich nawyków i podejmować odpowiednie działania w celu utrzymania jak najlepszej kondycji.