Transformacja cyfrowa służby zdrowia trwa już 30 lat, jednak obecnie następują duże zmiany w tym obszarze. Szczególnie okres pandemii pokazał, jak duże możliwości dają nowe technologie i powszechny dostęp społeczeństwa do cyfrowych rozwiązań. Postęp, który nastąpił, zwiększył oczekiwania zarówno pracowników służby zdrowia, jak i pacjentów. Jakie rozwiązania mogą na nie odpowiedzieć, a co za tym idzie, jakie wyzwania i inwestycje oznaczają one dla placówek medycznych?
Potencjał cyfrowych danych
Dotychczas proces informatyzacji był determinowany głównie przez Narodowy Fundusz Zdrowia i dokonywane przez tę instytucję rozliczenia świadczeń. To w konsekwencji spowodowało, że priorytetem było dopracowywanie i udoskonalanie procesów zarządczych oraz sprawozdawczych placówek służby zdrowia. Odbywało się to kosztem czasu lekarzy i innych pracowników medycznych, którzy byli obciążani obowiązkami ewidencyjnymi. W wielu przypadkach nie pomagały im one w pracy, czyli w leczeniu i opiece nad pacjentami.
Obecnie pojawia się coraz więcej postulatów, aby olbrzymie zasoby danych, w postaci milionów cyfrowo udokumentowanych przypadków leczenia, miały wpływ na wsparcie procesu leczenia. Te oczekiwania będą dominującym determinantem kierunków rozwoju systemów medycznych w najbliższych latach. Postulat, aby takie rozwiązania wspierały lekarza w podejmowaniu decyzji terapeutycznej poprzez danie mu dostępu do całej historii leczenia pacjenta, stanie się standardem. Innym przykładem jest wykorzystanie sztucznej inteligencji, która analizując ogromne zasoby danych, może zwiększać skuteczność diagnozy w onkologii, neurologii, ortopedii i innych dziedzinach medycyny. W konsekwencji pozwoli to na trafniejsze leczenie i unikanie działania w obszarach, w których nie jest ono wskazane, co obecnie zdarza się w praktyce ze względu na niedoskonałości procesu diagnostycznego.
Firmy IT dostrzegają te możliwości i pracują nad rozwiązaniami, które mogą przyczynić się do podniesienia poziomu opieki medycznej w Polsce. Asseco w odpowiedzi na oczekiwania sektora służby zdrowia planuje np. opracować nie tylko nowe moduły swojego oprogramowania, ale wręcz nowe obszary rozwiązań dedykowanych dla konkretnych dziedzin medycyny. Dzięki temu każdy lekarz będzie miał dostęp do danych pacjenta i to w ergonomiczny oraz wygodny dla siebie sposób. Takie informatyczne narzędzie ułatwi mu formułowanie najlepszej dla danego pacjenta rekomendacji na podstawie całej historii jego leczenia, nałożenia tej historii na wnioski z analizy setek, a może nawet tysięcy analogicznych przypadków oraz sugestii uzyskanych przy pomocy algorytmów sztucznej inteligencji zastosowanych do aktualnych badań.
Kierunek chmura
Wykorzystywanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych w procesie leczenia, podejmowania decyzji terapeutycznych i opieki nad pacjentem wymaga jednak inwestycji w każdy z powyższych obszarów. Dostęp do pełnych danych pacjenta oznacza konieczność wdrożenia mechanizmów wymiany lub współdzielenia danych pomiędzy różnymi placówkami i to w dodatku placówkami różnego rodzaju: zarówno przychodniami POZ, ambulatoriami, szpitalami, jak i laboratoriami, domami opieki, sanatoriami czy prywatnymi gabinetami poszczególnych lekarzy. Ta potrzeba inicjuje większą otwartość systemów informatycznych, w tym umożliwienie dostępu do nich z zewnątrz. To z kolei kreuje olbrzymie potrzeby w zakresie bezpieczeństwa, jak i mocy obliczeniowej, pozwalającej na obsługę zapytań do zasobów placówki z zewnątrz.
Z dużym prawdopodobieństwem zwiększone wymagania infrastrukturalne i potrzeby z zakresu cyberbezpieczeństwa, w tym na wysokospecjalistyczne usługi informatyczne, często będą poza możliwościami poszczególnych placówek. Staną się one impulsem do umieszczania danych i ich systemów informatycznych w chmurze. W tym modelu powyższe wyzwania są rozwiązywane na wielokrotnie lepszym poziomie, niż mogą to osobno zrealizować nawet największe jednostki ochrony zdrowia.
Chmura jest naturalnym środowiskiem agregacji dużej ilości danych i miejscem ich przetwarzania z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz innych metod analizy. Świetnie nadaje się do zbierania danych z licznych urządzeń telemedycznych, których powszechność i możliwości będą prawdopodobnie lawinowo się zwiększać, dając lekarzom jeszcze lepsze spojrzenie na stan pacjenta, zaś pacjentom dużo lepszą opiekę czasem bez konieczności fizycznej wizyty u lekarza.
Rola firm technologicznych
Coraz szersze wykorzystanie rozwiązań informatycznych w pracy jednostek ochrony zdrowia zwiększa rolę firm, które te systemy dostarczają i utrzymują. Należy bowiem pamiętać, że każda placówka medyczna jest przedsiębiorstwem zatrudniającym dziesiątki, setki a nawet tysiące ludzi, w którym na co dzień wykorzystuje się wiele urządzeń diagnostycznych, aparatury laboratoryjnej, urządzeń podtrzymywania życia oraz innych narzędzi obsługiwanych za pomocą systemów informatycznych. Asseco, które jest liderem cyfryzacji w Polsce* wypracowało efektywny model współpracy z placówkami ochrony zdrowia, korzystając przy tym ze wsparcia swoich wieloletnich partnerów. Firma, jako największy producent oprogramowania w Europie Środkowo-Wschodniej, skupia się na dostarczaniu systemów, które obecnie, a w przyszłości w jeszcze większym stopniu będą warunkiem działania tak skomplikowanych organizacji, jakimi są placówki ochrony zdrowia. Jednak ich wdrożenie, codzienne utrzymanie i konfiguracja, zapewnianie wsparcia użytkownikom, uzupełnianie o specyficzne rozwiązania w konkretnych przychodniach czy szpitalach, wymaga profesjonalnej i intensywnej pracy specjalistów bezpośrednio w placówkach. To zadanie od lat pełnią partnerzy Asseco, bez których prawidłowe funkcjonowanie tych rozwiązań byłoby niemożliwe. Spółka planuje dalej rozwijać współpracę z partnerami, dostosowując swój program partnerski do aktualnych wyzwań i kierunków rozwoju. Zamierza również, w ramach swojego oprogramowania, rozwijać mechanizmy integracji specjalistycznych systemów tworzonych przez swoich partnerów tak, aby mogły one efektywnie adresować w ekosystemie oprogramowania Asseco specyficzne potrzeby klientów.
Jakość leczenia
Cyfryzacja służby zdrowia trwa od lat. O tym, jak ogromny ma potencjał, zarówno pracownicy sektora opieki medycznej, jak i pacjenci mogli przekonać się szczególnie w okresie pandemii. Proces ten z oczywistych względów podlega ścisłym regulacjom. Biorąc jednak pod uwagę, jak ważnym obszarem funkcjonowania państwa jest sprawnie działająca służba zdrowia, warto podejmować działania, które mogą usprawnić jej pracę, a co się z tym wiąże podnieść jakość i komfort życia obywateli.
Rafał Czubik, Zastępca Dyrektora Pionu Opieki Zdrowotnej, Asseco Poland
*wg raportu Computerworld TOP200 za 2022 r.
Więcej o cyfryzacji w służbie zdrowia na: https://chmuradlazdrowia.pl/