Na krawędzi – nowa rzeczywistość w cyfrowym świecie

Zaufanie jest jednym z najważniejszych elementów łączących główne filary cyfrowej gospodarki, którymi są ludzie, technologia i gospodarka. Ich synteza to recepta na sukces w świecie zmian i dalszej cyfrowej transformacji naszej rzeczywistości. Właśnie dlatego o zaufaniu rozmawiali uczestnicy kolejnej edycji Trusted Economy Forum. Podczas wydarzenia prelegenci omówili obszary, które stanowią niezbędnik cyfrowej gotowości na pozytywne, jak i negatywne zmiany rynkowe. Połączyli perspektywy biznesu oraz ekspertów zajmujących się transformacją cyfrową, usługami zaufania i cyberbezpieczeństwem.

Konferencję Trusted Economy Forum uroczyście otworzyli Andrzej Dopierała, Prezes Zarządu Asseco Data Systems oraz Paweł Lewandowski, Podsekretarz Stanu Ministerstwa Cyfryzacji.

Cyfryzacja to normalność w dzisiejszym świecie. Możemy mówić o efekcie kuli śnieżnej. Każdy proces digitalizacji otwiera nowe drzwi. Sztuczna inteligencja niesie ze sobą liczne możliwości, ale i zagrożenia. Kwestia zaufania w cyfrowych interakcjach jest krytyczna i niezbędna – powiedział Andrzej Dopierała. Naszą rolą jako firm technologicznych jest poszukiwanie idealnej ścieżki między wygodą, łatwością i zapewnieniem bezpieczeństwa – dodał.

Zaufanie buduje bowiem kapitał społeczny. Wymaga ono jednak odpowiednich narzędzi, gdyż możliwości, jakie dają nowe technologie, wiążą się również z zagrożeniami. Jak wskazał Paweł Lewandowski w tym kontekście weryfikacja usług, które zapewniają zaufanie, ma kluczowe znaczenie.

Instytucjami, dla których zaufanie klientów jest jednym fundamentów prowadzenia działalności są banki. Sektor finansowy od lat jest pionierem w zakresie wdrażania nowych technologii i wyznacza kierunki rozwoju dla wielu innych branż.

20 lat temu wszystkie transakcje odbywały się w oddziałach banków. Potem pojawiła się bankowość elektroniczna, która szybko się rozwinęła. Z kolei 10 lat temu pojawiła się trzecia opcja, tzw. bankowość mobilna. To czynniki sprawiły, że w pewnym momencie liczba transakcji offline zaczęła spadać. Pojawiły się też banki, które obsługę klienta przeniosły na urządzenia mobilne. Podobną sytuację można zaobserwować w odniesieniu do handlu kontra e-commerce – zauważył Zbigniew Jagiełło, Menedżer – Strateg – Innowator, członek rad nadzorczych Asseco International, Asseco Cloud, Asseco Data Systems.

Z kolei jedną z instytucji zaufania publicznego, która już ponad 25 lat temu weszła na drogę cyfryzacji, jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Od tego czasu dynamicznie rozwija się w tym zakresie, co wpływa na sposób i jakość obsługi obywateli.

ZUS zbliża się do 90-lecia istnienia, przetrwał różne wojny i kryzysy. Okres covidowy był takim testem budowania tego zaufania, ale zrobiliśmy już wiele, aby zmienić postrzeganie instytucji i jej działalności. Dawniej przedsiębiorca przychodził do biura z segregatorem, a teraz wizyty wymagają tylko wyjątkowe sytuacje – podkreśliła Prof. Gertruda Uścińska, Prezes ZUS.

Nowe technologie budują zaufanie

Cyfryzacja kolejnych obszarów działalności firm oraz instytucji państwowych sprawia, że klienci oczekują coraz większego zakresu usług oferowanych w formie zdalnej. Rosną także ich oczekiwania wobec technologii, z których mogą korzystać. Priorytetem jest nie tylko bezpieczeństwo, ale również czas i komfort użytkowania. Jednym z narzędzi, które stanowią na nie odpowiedź jest podpis elektroniczny w chmurze, dzięki któremu autoryzacja użytkowników może odbywać się za pomocą urządzeń mobilnych. Jest on wykorzystywany m.in. przez sektor bankowy zarówno w Polsce, jak i za granicą, np. we Włoszech. Włoskie banki generalnie stanowią dobry przykład tego, jak wdrażanie technologii preferowanych przez klientów może zachęcić ich do korzystania z danego rozwiązania, jednocześnie zwiększając poziom bezpieczeństwa i kontroli danych. Jak wskazał Claudio Serafini, Senior Product Line Manager w Entrust dzięki wprowadzeniu przez banki podpisu elektronicznego na szeroką skalę, administracja publiczna mogła skorzystać z gotowego narzędzia i udostępnić je w swoich usługach, co jeszcze bardziej upowszechniło to rozwiązanie.

Kolejnym rozwiązaniem, które do niedawna mogło być uznawane za nowinkę technologiczną, a obecnie stanowi element usług stosowanych na szeroką skalę jest zaawansowana weryfikacja wideo.

Nasze rozwiązanie wykorzystujące sieci neuronowe przy porównywaniu zdjęcia z dokumentu tożsamości z weryfikacją wideo przeprowadzoną podczas rozmowy jest bardzo precyzyjne – powiedział Jan Szajda, współzałożyciel, CEO, IDENTT. Dzięki temu nie ma np. potrzeby zdejmowania okularów podczas spotkania, nawet jeśli na zdjęciu w dokumencie ich nie było – dodał.

Z kolei Samsung Electronics Polska oferuje nowoczesne rozwiązania, umożliwiające zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta, dzięki czemu lekarze mają natychmiastowy dostęp do tych danych.

Algorytmy i ich zastosowanie w technologii mają ogromne możliwości biznesowe. Jako przykład mogę podać elektroniczny holter, który monitoruje stan pacjenta. Dane te są przesyłane do największej chmury telemedycznej – Samsung Medical Center – wyjaśnił Tomasz Chomicki, Business Development Director, Samsung Electronics Polska.

Skala zagrożeń

Przenoszenie kolejnych obszarów działalności firm i instytucji państwowych do cyberprzestrzeni w znaczący sposób zwiększa jednak skalę zagrożeń, która już teraz jest ogromna. W minionym roku koszt cyberataków na świecie wyniósł 7 bilionów dolarów. Z kolei 620 milionów dolarów to największa kradzież wynikająca z pojedynczego ataku. Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa wyróżnia już 15 typów zagrożeń. Dlatego, jak wskazuje Krzysztof Dyki, Prezes ComCERT, każda organizacja powinna mieć świadomość skali zagrożeń i polegać na wąsko wykwalifikowanych cyberspecjalistach.

Cyberberprzestępcy mogą korzystać z coraz bardziej zaawansowanych technologii. Ogromnym zagrożeniem jest sztuczna inteligencja, która może być przez nich wykorzystywana do ataków.

Jeśli sztuczna inteligencja ewoluuje i cyberprzestępcy będą mogli atakować np. strumień wideo, to jak będziemy mogli się chronić? – zastanawiał się Marcin Szulga, Dyrektor R&D, Asseco Data Systems. Unia Europejska twierdzi, że mamy elektroniczny portfel cyfrowy, ale Komisja Europejska pozostawia otwarte drzwi dla innych metod identyfikacji, o ile osiągniemy wysoki poziom wiarygodności – dodał.

Ta sytuacja pokazuje kluczową rolę dostawców nowych technologii. To dzięki tworzonym przez nich rozwiązaniom firmy i instytucje mogą zapewniać bezpieczeństwo swoim klientom i budować ich zaufanie do organizacji.

Chcieliśmy zrobić system zbierający dane biometryczne i spełniający wymagania podpisu zaawansowanego według eIDAS (Rozporządzenie UE w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania). Potrzebowaliśmy jednak wsparcia dostawców usług kwalifikowanych. Zaczęliśmy od Certum by Asseco i dalej nie szukamy – podsumował Tomasz Ostaszewski, CEO, Xtension.

Xtension wspólnie z Asseco i Samsung opracowało rozwiązanie, które umożliwia złożenie podpisu biometrycznego, czyli utrwalonego elektronicznie odręcznego znaku graficznego rysikiem na ekranie tabletu. Podczas jego składania rejestrowane są cechy biometryczne – takie jak nacisk i szybkość. W celu zabezpieczenia autentyczności pochodzenia i integralności podpisu oraz czasu jego złożenia zostało ono zintegrowane z kwalifikowanymi usługami zaufania Asseco zgodnymi z Rozporządzeniem eIDAS (pieczęć kwalifikowana i kwalifikowany elektroniczny znacznik czasu). Zaszyfrowane dane są przechowywane w podpisanym dokumencie, a konieczny do ich odszyfrowania klucz ma Asseco – firma pełni więc rolę Zaufanej Strony Trzeciej.

Współpraca wymaga zaufania

Zaufanie to podstawowy element współpracy w każdej dziedzinie. Szymon Marciniak, polski sędzia piłkarski, który był gościem specjalnym Trusted Economy Forum podczas swojego wystąpienia opowiedział o tym na bazie własnych doświadczeń z boiska.

Pamiętam, jak Pierluigi Collina wysłał mnie na mecz Juventusu i powiedział: „W Polsce wszyscy cię znają, sędziujesz najważniejsze mecze, ale za granicą nic o tobie nie wiedzą. Zobaczysz, będą zainteresowani każdym aspektem”. Wszyscy wiedzieli, że jestem żółtodziobem. Po tym meczu uformowała się jednak ta nić zrozumienia. Zaufanie jest bowiem wszędzie kluczowe – powiedział Szymon Marciniak.

Przykładem z biznesu podzielił się z kolei Adam Góral, Prezes Asseco Poland, który w 1991 r. założył kilkuosobową firmę, a dzisiaj stoi na czele Grupy Asseco – lidera cyfryzacji w Polsce i największej firmy IT w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Znamy to z autopsji. Kiedyś rezygnowano z naszych usług, bo byliśmy nieznanym dla zagranicznych firm podmiotem. To nas pchnęło do dynamicznego rozwoju i stania się znanym oraz wiarygodnym partnerem – podkreślił założyciel Asseco.

Największa wartość

Bez zaufania nie byłoby sukcesu handlu elektronicznego, e-bankowości i wielu innych branż, w których cyfryzacja wyeliminowała konieczność fizycznej obecności. Dziś technologia umożliwia dokonywanie transakcji zdalnie, dlatego należy na nią patrzeć nie przez pryzmat pojedynczych narzędzi, ale tego jak wpływa na rozwój biznesu, gospodarki czy procesów administracyjnych.

W czasach, gdy technologia ma tak duży wpływ na nasze życie codzienne i biznesowe, największą wartością pozostaje więc zaufanie, zarówno pomiędzy uczestnikami ekosystemu gospodarczego, jak i do samej technologii – jednolitej, bezpiecznej i uniwersalnej. W tym kontekście kluczowe stają się usługi zaufania, które są niezbędne do zbudowania zaufania w cyfrowym obrocie gospodarczym i prawnym. To właśnie te usługi, świadczone przez tzw. zaufane trzecie strony, np. przez Asseco, sprawiają, że usługi innych dostawców na rynku cyfrowym stają się usługami zaufanymi. Zapewniają bowiem one szeroko pojęte bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo prawne stronom transakcji cyfrowych.